مولاناخوانی در روزگار کرونا
تاریخ انتشار: ۸ مهر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۴۶۶۱۲۱
سال‌هاست شعر مولانا جلال‌الدین محمد بلخی، همدم روزگار مردم فارسی زبان است اما در دوران کرونا، هم‌نوایی با شعر و اندیشه او، بیشتر از پیش شده است. به مناسبت هشتم مهر ماه که روز بزرگداشت و به قولی سالروز میلاد اوست، به آثاری نگاه می کنیم که از آغاز سال ۹۹ و در دوره کرونایی درباره او منتشر شده است.
در احوال خداوندگار
زندگی مولانا برای اهل ادبیات همیشه مورد توجه بوده است و آثاری که درباره زندگی مولانا منتشر شده‌اند، پرتعداد هستند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
زهیر طبیب، مصحح کتاب، این اثر را که متعلق به سال ۸۳۶ است و بخش‌هایی از آن در کتاب مناقب العارفین احمد افلاکی آمده، با دقت و بازخوانی منتشر کرده است. این کتاب زندگی شخصی مولانا و ادبیات روزمزه او را بازگو کرده است.
این کتاب ۲۰۲ صفحه‌ای، توسط انتشارات تراث اسلامی (دارالتراث) منتشر شده است.
کتاب دیگری که درباره زندگی مولانا منتشر شده، در مجموعه زندگی‌نامه و آثار مشاهیر ایران زمین قرار دارد و شماره دوازدهم این مجموعه است که برای نوجوانان گردآوری می‌شود.
این کتاب با عنوان مولوی، نوشته و گردآوری از علی حیدری در ۱۳۰ صفحه و شامل فصل‌هایی چون تولد و کودکی، آشنایی با برهان‌الدین ترمذی، آشنایی با شمس، غیبت شمس، مولوی پس از شمس، آشنایی با صلاح‌الدین زرکوب و حسام‌الدین چلبی، پایان زندگی مولوی و نگاهی به آثار اوست.
مجموعه زندگی‌نامه و آثار مشاهیر ایران زمین را نشر اروانه به چاپ می‌رساند.
در اندیشه خاموش
اندیشه عرفانی مولانا، چون بحر عمیقی است که بسیاری اندیشمندان ایرانی و غیرایرانی از آن بهره گرفته‌اند، بازخوانی این تفکر، یکی از مهم‌ترین پژوهش‌هایی است که همواره جایگاه خود را در ادبیات فارسی حفظ کرده است. در همین روزها نیز، آثار قابل توجهی در این زمینه منتشر شده که برخی از آنها را در ادامه می بینید.
صنعت پنهان: مولانا و اندیشه ملال، از زاویه تازه به اندیشه و شعر مولانا نگاه می‌کند. کاظم محمدی، در این کتاب در ۷ فصل به تحلیل مساله ملال که این روزها، بحث داغ جامعه جهانی نیز بوده، پرداخته است.
فصل‌های این کتاب شامل ملال چیست؟ در جست‌وجوی انسان، اسباب ملال، انواع ملال، انسان ملول و... است.
در معرفی این کتاب آمده است: ملول شدن یکی از ویژگی‌های انحصاری انسان است که گاه نمایشگر حد ادراک اوست و گاه بیانگر سطحی یا عمیق بودن است. ایمان و بی‌ایمانی نیز در این مورد کارگر می‌افتد. طبیعتا زیاده‌خواه بودن، تنوع‌خواه بودن از مواردی است که باعث ظهور ملالت در یک فرد می‌شود. باید دقت کرد که ما به عنوان یک انسان چه نسبتی با ملال داریم، آیا ملال برای ما نیز ایجاد اشکال می‌کند و برایمان دشواری‌آور است یا نه، متوجه ملال نمی‌شویم و از کنار آن بمانند خیلی چیزها عبور می‌کنیم. نویسنده در این کتاب ردپای این موضوع مهم را از دل عرفان اصیل اسلامی و خواسته در اندیشه‌های مولانا جلال‌الدین، بزرگ‌ترین معناکاو حوزه اندیشه جست‌وجو می‌کند.
صنعت پنهان: مولانا و اندیشه ملال، نوشته کاظم محمدی در ۲۸۰ صفحه توسط انتشارات نجم کبری به چاپ رسیده است.
دیگر اثری که در سال ۹۹ درباره مولانا منتشر شده و کاری منحصر به فرد به شمار می‌آید، فرهنگ مردمی آثار مولوی: کلمه، تعبیرات، ترکیبات و افاده‌های زبان زنده گفت‌وگوی فارسی دری-تاجیکی مردم خراسان و ماوراءالنهر در آثار مولانا جلال‌الدین بلخی است.
این کتاب دربرگیرنده مجموعه‌ای از ترکیبات زنده گفت‌وگوی فارسی دری ـ تاجیکی مردم خراسان و ماوراءالنهر در آثار مولانا جلال‌الدین بلخی است. نویسنده باور دارد بسیاری از این واژه‌ها و ترکیبات از اصطلاحات رایج در سمرقند است و خود در دیباچه، شرح مفصلی در این‌باره می‌دهد. بیش از هزار واژه در این اثر گردآوری شده است که قریب به ۸۰ درصد آنها پیش از این در هیچ‌یک از فرهنگ‌های مشهور فارسی اعم از دهخدا، معین و ... ذکر نشده است.
نویسنده با بازخوانی کلمات فارسی دری، این نکته را مطرح می‌کند که خوانش شارحان بدون در نظر گرفتن این عبارات و معنای محلی آن، به بی‌راهه رفته است.
فرهنگ مردمی آثار مولوی، پیش از اینکه در ایران به چاپ برسد در تاجیکستان منتشر شده بود. این کتاب در ۴۲۴ صفحه، نوشته حیات‌نعمت سمرقندی است و با ویراستاری صدیقه فرزانه و مازیار نعیمی، توسط انتشارات لوح فکر منتشر شده است.
مولوی: کاشف ناشناخته‌های جهان درون، اثر دیگری است که حرف های تازه‌ای برای گفتن دارد. این کتاب با تشریح جریان دائمی ذهن، مولوی را کاشف ناشناخته‌های جهان درون می‌خواند و از این زاویه به شعر او نگاه می‌کند.
شعر مولانا دو دوره به خود دیده است. دوره شیدایی که در غزلیات شمس تجلی می‌یابد و دوره آرام و سرشار از حکمت که در مثنوی دیده می‌شود. در هردوی این کتاب‌ها مولانا در جست‌وجوی حقیقت است. در کلیات شمس جویای حقیقت را رقص‌کنان به عالم عرفانی و دیریاب می‌برد و در مثنوی به دنیای واقع‌بینانه و به کلی دور از آن جهان آتشین می‌نگرد.
این کتاب مثنوی، غزلیات و دو بیتی های مولوی را بررسی و مساله روح و نفس و خود را در این آثار جست‌وجو می‌کند. مولوی: کاشف ناشناخته‌های جهان درون، در ۲۶۳ صفحه توسط فریدون جعفری (تبریزلی) نوشته و توسط نشر شادگان، منتشر شده است.
در راه وصل
پیرامون مولانا جلال الدین محمد بلخی، رویدادهای گوناگونی رخ داده که همواره اندیشه او را متاثر کرده اند. خوانش این رویدادها از سویی و نگاهی به دنیای او پس از درگذشتش، نکته‌های گویایی برای پژوهشگران دارد.
کتاب مقیم دل: حکایت‌هایی از زندگی مولانا برای انسان زمانه ما، نوشته غلامرضا خاکی است، این اثر با نگاهی به زیست و ادبیات مولانا، به تحلیل اندیشه او و کاربرد ان برای انسان امروز می‌پردازد.
مناقب‌العارفین شمس الدین محمد افلاکی قرن ۶۸۵ تا قرن۷۶۱ و مثنوی معنوی، اساسی‌ترین منابعی است که برای این خوانش استفاده شده است. این کتاب دو بخش دارد که بخش نخست تحلیل روایت‌های افلاکی و بوده و بخش دوم حکایت‌های افلاکی را تحلیل و داستان‌ها و پیام‌های سیر و سلوکی استخراج شده از آنها را بازگو می کند. افلاکی با این روایت‌ها مولانا را موجودی انسانی، نه اسطوره‌ای معرفی می‌کند که می‌تواند الگویی برای انسان‌های روزگار ما باشد که تشنه یافتن معنایی معنوی برای زندگی خود هستند.
کتاب مقیم دل: حکایت‌هایی از زندگی مولانا برای انسان زمانه ما، نوشته غلامرضا خاکی، در ۲۹۶ صفحه توسط انتشارات معین، در دسترس مخاطبان قرار گرفته است.
غلامرضا خاکی کتاب دیگری نیز درباره مولانا نوشته که حاصل سیر و سفر او به قونیه، مزار مولاناست که در قالب یک گزارش به مولاناشناسی تاریخی و انفسی می‌پردازد.
کتاب خاتون خاطره در سه پرده نوشته شده که شامل انجماد در التهاب گفتن، گشایش از پی نو دیدن و خاموش به تمنای شنیدن است، خاکی معتقد است که مولانا، بخشی از نگاه اصلی او را به خود و جهان را ساخته و به همین دلیل سفر به آرامگاه او تأملات خودکاوانه‌ای را در پی داشته است.
کتاب خاتونِ خاطره، نوشته غلامرضا خاکی در ۴۰۷ صفحه توسط انتشارات بنگاه نشر و ترجمه کتاب پارسه منتشر شده است.
منبع: ایرنا
کلیدواژه: مثنوی معنوی مولانا روز بزرگداشت مولوی کتاب ادبیات مثنوی معنوی مولانا روز بزرگداشت مولوی کتاب ادبیات اخبار کنکور مولانا جلال الدین توسط انتشارات منتشر شده زندگی مولانا برای انسان صفحه توسط
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۴۶۶۱۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
«روایت اول» از ردیف یک موسیقی‌دان مهم منتشر شد/خواندن یک قصه جالب
محمدباقر زینالی پژوهشگر، مدرس، آهنگساز و نوازنده موسیقی ایرانی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر ضمن تشریح تازه ترین فعالیت های موسیقایی خود از انتشار تازه ترین اثر پژوهشی‌اش خبر داد و گفت: به تازگی اثر پژوهشی را با عنوان «روایت اول» از ردیف‌نوشته موسیقی معروفی براساس نگارش لطف الله مفخم برای ویولن را بازگردانی و تصحیح کرده ام که به نظرم یکی از آثار پژوهشی است که می تواند در حوزه های آموزشی مورد استفاده قرار گیرد.
وی در توضیحات تکمیلی پروژه خود بیان کرد: «ردیف» یکی از مهم ترین منابع موسیقی سنتی ایران است که آموزش و اجرای آن از دوره ناصری به تدریج همه گیر شد و یادگیری آن جزو جدایی ناپذیر یادگیری موسیقی سنتی در سال های اخیر شده است. در این مسیر معتبرترین این ردیف ها، ۲ ردیف «میرزا عبدالله» و «آقاحسینقلی» است که هر ۲ ردیفِ سازی محسوب می‌شوند که یکی برای سه تار و دیگری برای تار تدوین شده بود. هرچند نسخه ای که از ردیف «میرزاعبدالله» در حال تدریس است با تار و توسط نورعلی برومند روایت شده است. البته که هر دوی این استادان شاگردان زیادی داشتند که دانسته های خود را به آنها آموزش می دادند تا مطالب منتقل شده و موسیقی حفظ شود. یکی از این شاگردان با استعداد، درویش خان بود که بعد از اتمام دوره شاگردی ردیف، خلاقیت های زیادی نیز در موسیقی ایجاد کرد که از آن جمله می توان به ردیفی برای تدریس با تار اشاره کرد که وی با تنظیمی متفاوت آن را به شاگردان خود تدریس می کرد. از شاگردان معروف درویش خان هم می توان به مرتضی نی داوود و موسی معروفی اشاره کرد که این ردیف را درس گرفته و تدریس می‌کرده اند.
این پژوهشگر گفت: موسی معروفی علاوه بر تدریس، اقدام به نوشتن یادگرفته های خود به صورت نت کرد. جالب اینکه در آن زمان که معروفیِ جوان شروع به نوشتن این ردیف کرد، کمتر کسی در ایران به نت نویسی آشنا بود پس کاری که موسی معروفی انجام داده، در آن دوره پروژه ای بسیار خاص و مهم به نظر می آمد. در گذر زمان این نوشته، در سال ۱۳۱۸ به دست لطف الله مفخم پایان می‌رسد و این هنرمند به سبب شاگردی که نزد ابوالحسن صبا کرده بود این نت ها را به کوک های مرسوم در ویولن منتقل کردتا شاید مورد استفاده نوازندگان ویولن و حتی در تدوین ردیف ویولن صبا قرار بگیرد. ولی این اتفاق نمی‌افتد و نوشته های مفخم تا سال ۱۳۵۶ بدون استفاده می‌ماند. در این سال دست نوشته ها بدون تصحیح توسط فرهنگستان هنر چاپ می شود و در بحبوبه پیروزی انقلاب اسلامی آنچنان که باید دیده نمی شود.
زینالی توضیح داد: سال ۱۳۸۲ به صورت اتفاقی نسخه ای از این کتاب را در کهنه کتاب فروشی‌ای دیدم و آن را خریدم تا شاید استفاده ای از آن داشته باشم. البته تا سال ها فکر می کردم این کتاب همان ردیفی است که به نام ردیف موسی خان معروف است. بعدها متوجه اشتباه خود شدم و در محتوای کتاب کنجکاو شدم. از سال ۱۳۹۳ شروع به کار کردن روی این کتاب کردم و نت ها را برای سهولت اجرا به کوک های مرسوم در ردیف های تار منتقل کردم. بعدها این نوشته ها را تایپ کردم و به فکر چاپ آنها افتادم. سال ها دنبال ناشر معتبر برای چاپ درخور آن بودم. متاسفانه ناشران مختلفی که به آنها مراجعه می کردم همکاری برای چاپ نداشتند و از سال ۹۷ تا ۱۴۰۲ این داستان وقفه ای طولانی برای چاپ کتاب ایجاد کرد. حتی در خلال این پیگیری ها متوجه شدم یک هنرمند و مدرس شناخته شده حوزه موسیقی مانع چاپ این مجموعه توسط چند ناشر شده است. چون این کتاب را با کتاب ردیف موسی معروفی در تضاد می دیده و صراحتا به من گفت که این کتاب ردیف موسی خان را تضعیف خواهد کرد. چون کارشناسی کتاب توسط آن ناشران به این هنرمند موثر موکول شده بود که این جواب منفی مانع از چاپ کتاب در آن سال ها شد. البته در نهایت، کتاب «روایت اول» به صورت ناشر مولف چاپ شده است.
این نوازنده و آهنگساز موسیقی ایرانی در بخش دیگری از صحبت های خود گفت: اشتباهی که در این مدت در برخورد دوستان با این کتاب متوجه شدم این بود که همه فکر می‌کنند این کتاب همان ردیف معروفی است اما این اشتباه به جهت نام موسی معروفی است که روی جلد آمده و پیشینه این ردیف را نمی‌شناسند. به نوعی می شود اذعان کرد که این ردیف را می توان ردیف «درویش خان» نامید. ضمن اینکه این کتاب برای کسانی که علاقه‌مند به پژوهش درباره ردیف و روند شکل‌گیری و رشد آن هستند، می‌تواند سودمند باشد و کاری که من انجام دادم پژوهشی روی زندگی موسی معروفی و لطف الله مفخم پایان، تصحیح اشتباهات موجود در نسخه اصلی کتاب، انتقال به کوک‌های جدید و مضراب‌گذاری نت ها برای ساز تار بوده است.
وی در پایان تصریح کرد: این ردیف به تنهایی هنوز قابلیت آن را ندارد که به صورت مستقل به عنوان ردیف استفاده شود. باید پژوهش بیشتری درباره جمله بندی‌ها و رفع اشکالات آن انجام شود تا ابهامات کامل رفع شود. همین طور، در تلاشم که نسخه ای صوتی از آن تهیه کنم تا نتها مفهوم صوتی پیدا کنند و نغمات و ملودی‌های جدید به گوش ردیف دوستان و علاقه‌مندان موسیقی ایرانی برسد.
کد خبر 6096823
خودکشی دانشجوی کارشناسی ارشد در کوی دانشگاه تهران